زالزالک و یا کویج یکی از گیاهانی است که در ایران از جمله در بلندی‌ های بالای 2500 متر در استان کهکیلویه و بویراحمد، استان اصفهان به خصوص شهرستان نجف آباد می ‌روید. این گیاه دارای دو نوع سفید و قرمز می باشد. در شمال ایران گونه‌ های وحشی زالزالک به شکل خودرو در جنگل ‌ها می‌ روید که به آن " ولیک" می گویند. این میوه اگر چه جثه ‌ای کوچک دارد ولی بسیار پُرفایده و مغذی است و به رنگ ‌‌های زرد و نارنجی در اکثر نواحی معتدل می‌ روید. رسیده ی این میوه، شیرین، گوشتی و دارای هسته ‌های زرد رنگ فراوان است.  این میوه علاوه بر ویتامین‌ های A ، B، C و تانن دارای کلسیم و مختصری پکتین است که برای تقویت قلب و معده بسیار توصیه می ‌شود.

خواص زالزالک

مهم‌ ترین اثر زالزالک روی قلب، تنظیم کردن حرکات نامنظم آن است و از تپش قلب و ضربان شدید آن جلوگیری می ‌کند. در اغلب کشورهای اروپایی خصوصا" آلمان برای درمان بی ‌نظمی ضربان قلب از گیاه زالزالک استفاده می ‌شود. همچنین زالزالک در درمان آنژین و تصلب شرایین(سفت شدن دیواره رگ‌ ها)‌ بسیار کاربرد دارد. 

زالزالک آنتی ‌اکسیدان بسیار قوی محسوب شده و می‌ تواند به عنوان یک مکمل غذایی مقوی عمل کرده و در تنظیم وزن، گلوکز خون و التهاب نقش داشته باشد. خوردن زالزالک بدن ما را از موقعیت ‌های زیان ‌آور مانند قرار گرفتن در معرض آلودگی و رادیکال ‌های آزاد حفظ می کند. مصرف زالزالک در درمان برخی بیماری ‌ها، از سرطان گرفته تا چاقی، اثر مثبت می گذارد و این تاثیر به دلیل خواص ضد‌ التهابی ماده ی آنتوسیانین موجود در آن است، به طوری که ثابت شده بسیاری از بیماری ‌ها به دلیل التهاب‌ های کنترل نشده ‌ای است که دامنگیر ما می ‌شود. مواد موجود در زالزالک قند خون و عملکرد انسولین خون را بهبود می ‌بخشد.

علاوه بر میوه ی زالزالک از گل آن نیز برای درمان استفاده می‌ شود. گل زالزالک برای درمان تشنج مفید بوده و حرکات نامنظم قلب را تنظیم می ‌کند. لذا دم ‌کرده ی آن برای درمان بیماری‌ های مزمن قلب استفاده می ‌شود. مصرف خوراکی زالزالک در دیابت قندی باعث کاهش گلوکز و LDL کلسترول می ‌شود.  این میوه به علت غنی بودن از اسید تارتاریک و اسید مالیک نیز در مواقع کم‌ خونی و سل اثر نیکویی دارد. زالزالک به دلیل آن که دارای مقدار زیادی تانن است بسیار قابض بوده و می ‌توان آن را جهت درمان اسهال‌ های خونی به کار برد. البته نوع کوهی آن قابض ‌تر از سنجد است و از خونریزی معده نیز جلوگیری می‌ کند. رنگ زرد و صورتی این میوه در بدن تبدیل به ویتامین A می ‌شود و اشتها را زیاد می ‌کند. البته این میوه را وقتی که کاملا رسیده و رنگ انداخته مصرف کنید تا دچار ناراحتی ‌های گوارشی ناشی از خام بودن میوه نشوید.

زالزالک اگر به خوبی خشک شود تنها مقداری از ویتامین C ی خود را از دست می ‌‌دهد ولی دیگر ترکیبات شیمیایی خود را حفظ می ‌کند. لذا برای نگهداری زالزالک خشک باید آن را در محلی که هوایش دائما عوض می ‌شود نگه داشت. البته در مقایسه، میوه ی تازه ی زالزالک اثرات نیکوتری دارد و می‌‌ تواند به ازدیاد شیر مادران شیرده و افزایش کیفیت آن بیفزاید.